KARADENİZ BÖLGESİNDEN KASTAMONU'NUN ENDEMİK BİTKİLERİ
- merveulgen34
- 21 Nis 2017
- 2 dakikada okunur
KASTAMONU
Kastamonu, 250 dolayında endemik bitki çeşiti ile Karadeniz’in en zengin birkaç ilinden biridir. İlimizdeki endemik türlerin yoğunlaştığı en önemli alan meşhur Ilgaz Dağıdır. Ilgaz Dağında endemik bitki çeşit sayısı 77 olup, bunların 32 si tehlike altındadır. Yöre halkının Ilgaz dağını kastederek “Taş düşebilir, ayı çıkabilir.” Şeklindeki uyarılarına karşı hazırlıklı olmalısınız.
Yöre halkı bitkileri çay olarak tüketmesinin yanı sıra yemek olarak da tüketir. Ekşili pilav, ıspanaklı ve otlu ekmekler kente özgü yemeklere örnek oluştururken, %60 ‘ı ormanlık olan Kastamonu, doğal bitki örtüsünün çeşitliliğiyle de dikkat çekiyor.
Bunun yanı sıra endemik türlerde karşımıza çıkabilir. Eğer mayıs ayından sonra buralara yolunuz düşerse, alacalı pembe çiçekli Ilgaz dağı orkidesini (Dactylorhiza ilgazica) mutlaka görmenizi tavsiye ederiz. Bu dağda Ilgaz dağı orkidesinin yanı sıra Epipactis turcica ( Türkiye orkidesi) , Dactylorhiza bithynica ( Bitinya orkidesi ) ve Dactylorhiza nieschalkiorum adlı üç endemik orkide daha yetişir. Orkidenin yanı sıra bilimsel adını Ilgaz dağından alan ve sadece bu dağda yaşayan Ilgaz dağı çiğdemi (Crocus speciosus subsp. Ilgazensis) muhteşem çiçeklere sahip, nadir bitkilerdendir. Yine bilimsel adını Ilgaz dağından alan Allium ilgazense (Ilgaz yabani soğanı), Deşphinium ilgazense (Ilgaz dağı hazeranı) dünyada sadece Ilgaz dağında yetişen nadir ve tehdit altındaki endemik türlerdendir.
Son zamanlarda Ilgaz dağında yeni bitkilerde keşfedilmiştir. Asyneuma ilgazensis (Ilgaz dağı tavşan ekmeği) yeni keşfedilmiş nadir ve tehlikede olan bir türdür.
2008 yılında Ilgaz dağındaki kaya çatlaklarında çok az bireyle temsil edilen ve ok olma tehlikesi altında olan Droba anatolica adlı endemik bir Dalamaotu keşfedilmiştir.
Kastamonu ilinin işim kaynağı halka göre “kastın neydi Moni” hikâyesinden gelir. Arkeologlara göre bu ismin kaynağı Hitit metinlerinde geçen Kaştama şehridir ve Devrekâni yakınlarındaki Hitit yerleşiminden köken alır. Hitit döneminden köken alan Kastamonu ismi aynı zamanda yöreye özgü endemik türlerin isimlendirilmesinde isim kaynağı olmuştur. Astragalus kastamonuensis (Kastamonu geveni), Dianthus kestambeluensis (Kastamonu karanfili), Verbascum kastamonicum (Kastamonu sığırkuyruğu) bu bitkilere örnektir.
Hititlerin Kastamonu yöresine ilgi göstermelerinin en büyük sebebi yörenin maden zenginlikleri Hititler için stratejik öneme sahipti. Kastamonu da yetişen bazı endemik bitkilerde maden yataklarının yerini bulmada kullanılır. Örneğin Küre ile İnebolu dolayında yaşayan endemik Alyssum peltarioides subsp. virgatiforme adlı Kevke bitkisi günümüzde nikel ve kobalt madenlerinin yerini gösteren bitkiler olup madencilerimiz bu bitkileri dikkatle takip etmektedirler.
Kaynakça: Kastamonu Endemik Bitkileri / Hasan TORLAK/ syf 3.
: Kastamonu Bitki Çayı Zenginliği / Mine ÖZGÜR/ 08.08.2006
Commenti